Gıda Zehirlenmesi Nedir?

Besinler, temiz koşullarda ve uygun ortamlarda saklanmamaları, hazırlanmaları sırasında kişilerin ellerindeki mikropların bulaşması, yeterli derecede ısı ile pişirilmemeleri veya servis sırasındaki koşulların temiz olmamasından dolayı, mikroorganizmalar tarafından kontamine olurlar. Bu durumda tüketilen besinlerin içindeki mikroorganizmalar veya bazı besinlerdeki kimyasal toksinler, sindirim sisteminde çeşitli yollarla hasara yol açarak zehirlenmeyi oluştururlar.

Hemen hemen temiz koşullarda bulunmayan her besin zehirlenmeye neden olabilir. Ancak en sık zehirlenme salata, et, yumurta, kümes hayvanları, süt ürünleri ve kontamine su ile olur.

Bulantı, kusma, ateş, karın ağrısı ve ishal görülen belirtilerdir. Nadiren de olsa, sindirim sistemi belirtileri olmaksızın felç, hafıza kaybı, baş ağrısı gibi belirtiler gösterebilir.

Yukarıda saydığımız sindirim sistemi belirtileri olan hastalar öncelikle etraflarındaki kişilere de hastalığı bulaştırmamak için tuvalet ve el temizliklerine çok dikkat etmelidirler çünkü bu mikroorganizmaların çoğu dışkı yoluyla yayılabilir. Belirtiler görüldüğünde, bol sıvı ve su içilmelidir. Besin zehirlenmesi genellikle 2-3 gün içinde kendiliğinden düzelebilen bir durumdur. 2-3 gün içinde düzelme belirtisi yok ise mutlaka doktora başvurulmalı, doktora başvurmadan herhangi bir ilaç alınmamalıdır.

Kusma ve ishal gibi sindirim sistemi belirtileri dışında, sinir sistemini de etkileyen besin zehirlenmesi türleri az da olsa vardır. Ayrıca Hepatit ve Üre’ye neden olabilen mikroorganizmalar bulunmaktadır. Bazen ishal, dizanteri şeklinde yani kanlı ve mukuslu olabilir. Çok şiddetli enfeksiyonlarda bağırsak delinmesine kadar gidebilecek komplikasyonlar gelişebilir.

Yiyecek alırken;
Donmuş bile olsa pişmemiş besin ile yan yana olan pişmiş besinleri tüketmeyin.
Hasarlı hiç bir konserve besini almayın.
Buzdolabında olmayan hiçbir kırmızı ve beyaz eti almayın.

Saklarken;
Et ve balıkların diğer besinlerle temasını plastik kap veya ambalaj kullanarak önleyin.
Bozulabilecek besinlerin alındıktan sonra 1 saat içinde tekrar buzdolabına konması gerekir. Buzdolabı içi 0-4 derece, buzluk ise -18 derecede tutulmalıdır.
Beyaz ve kırmızı etler, 48 saat içinde pişirilmeyecek ise dondurulmalıdır.
Balıklar 48 saat buzdolabında saklanabilir. Yumurtaları buzdolabının kapağında (yeterli soğukluk olmayabilir) saklamayın.
Pişirilmiş yiyecekleri 2 saat içinde buzdolabına koyun.
Yemekleri ikinci kez yerken 74 derecede az ısıtın.

Hazırlarken;
Yemek hazırlamadan önce ve çiğ et, balık ve yumurta elledikten sonra mutlaka ellerinizi sabunla yıkayın.
Donmuş et veya balıkları oda sıcaklığı yerine buzdolabında veya mikrodalgada çözün.
Marine işlemini de oda sıcaklığı yerine buzdolabında yapın.
Çiğ et, balık ve yumurta ile temas eden mutfak gereçleri mutlaka çok iyi yıkanmalıdır.
Pişmiş ve pişmemiş yiyeceklerin birbirine temasını önleyin.
Taze sebze ve meyveyi çok iyi yıkayın.
Pişmemiş yumurta ile yiyecek hazırlamayın.

Pişirirken;
Mümkünse et termometresi kullanın, dana ve kuzu etini 63 derece, beyaz eti ise 77-82 derece iç sıcaklıkta pişirin.
Yumurtaları sarısı katılaşana kadar pişirin.

Servis yaparken;
Gıdaları oda sıcaklığında 2 saatten fazla, oda sıcaklığı 32 dereceden yüksek ise 1 saatten fazla bırakmayın.
Dışarıda yemek yerken yapılabilecek tek şey güvendiğiniz ve bildiğiniz restoranlara gitmektir.